فصل سوم ـ برگزاري مناقصات
ماده ۹ـ فرايند برگزاري مناقصات
فرايند برگزاري مناقصات به ترتيب شامل مراحل زير است:
الف ـ تأمين منابع مالي.
ب ـ تعيين نوع مناقصه در معاملات بزرگ (يك مرحله‌اي يا دو مرحله‌اي، عمومي يا محدود).
ج ـ تهيه اسناد مناقصه.
د ـ ارزيابي كيفي مناقصه‌گران درصورت لزوم.
هـ ـ فراخوان مناقصه.
و ـ ارزيابي پيشنهادها.
ز ـ تعيين برنده مناقصه و انعقاد قرارداد.
ماده ۱۰ـ تأمين منابع مالي
الف ـ انجام معامله به هرطريق مشروط بر آن است كه دستگاههاي موضوع بند (ب) ماده (۱) اين قانون به نحو مقتضي نسبت به پيش‌بيني منابع مالي معامله در مدت قرارداد اطمينان حاصل و مراتب در اسناد مرتبط قيد شده باشد.
ب ـ موضوع پيش‌بيني منابع مالي و نحوه ضمان تأخير تعهدات براي انجام معامله بايد به صراحت در شرايط و اسناد مناقصه از سوي دستگاه مناقصه‌گزار قيد و تعهد شود.
ماده ۱۱ ـ روش‌هاي انجام مناقصه
مناقصه به طرق زير انجام مي‌شود:
الف ـ در معاملات كوچك، كارپرداز يا مأمور خريد بايد با توجه به كم و كيف موضوع معامله (كالا، خدمت يا حقوق) درباره بهاي آن تحقيق نمايد و با رعايت صرفه و صلاح و اخذ فاكتور مشخص و به تشخيص و مسؤوليت خود، معامله را با تأمين كيفيت به‌كمترين بهاي ممكن انجام دهد.
ب ـ در معاملات متوسط، كارپرداز يا مأمور خريد بايد با توجه به كم و كيف موضوع معامله (كالا، خدمت يا حقوق) درباره بهاي آن تحقيق نمايد و با رعايت صرفه وصلاح و اخذ حداقل سه فقره استعلام كتبي، با تأمين كيفيت مورد نظر، چنانچه بهاي به‌دست آمده مورد تأييد مسؤول واحد تداركاتي يا مقام مسؤول همتراز وي باشد، معامله را با عقد قرارداد يا اخذ فاكتور انجام دهد و چنانچه اخذ سه فقره استعلام كتبي ممكن نباشد با تأييد مسؤول تداركاتي يا مقام مسؤول همتراز وي، به تعداد موجود كفايت مي‌شود.
تبصره ـ چنانچه مسؤوليت واحد تداركاتي برعهدة كارپرداز واحد باشد امضاي نامبرده به منزله امضاي مسؤول واحد تداركاتي است. درصورتي كه دستگاه اجرائي فاقد كارپرداز باشد مي‌توان وظايف مندرج در اين قانون را به متصديان پستهاي مشابه سازماني‌و يا به مأمور خريد محول نمود.
ج ـ در معاملات بزرگ به يكي از روش‌هاي زير عمل مي‌شود:
۱ ـ برگزاري مناقصه عمومي ازطريق انتشار فراخوان در روزنامه‌هاي كثيرالانتشار.
۲ ـ برگزاري مناقصه محدود.
ماده۱۲ـ ارزيابي كيفي مناقصه‌گران
الف ـ در ارزيابي كيفي مناقصه‌گران، بايد موارد زير لحاظ شود:
۱ ـ تضمين كيفيت خدمات و محصولات.
۲ ـ داشتن تجربه و دانش در زمينه مورد نظر.
۳ ـ حسن سابقه.
۴ ـ داشتن پروانه كار يا گواهينامه‌هاي صلاحيت، درصورت لزوم.
۵ ـ توان مالي متقاضي براي انجام كار درصورت لزوم.
ب ـ مراحل ارزيابي كيفي مناقصه‌گران به شرح زير است:
۱ ـ تعيين معيارهاي ارزيابي و اهميت نسبي معيارها.
۲ ـ تهيه اسناد ارزيابي.
۳ ـ دريافت، تكميل و ارسال اسناد ارزيابي از سوي متقاضيان.
۴ ـ ارزيابي اسناد دريافت شده و تعيين امتياز هر يك از مناقصه‌گران و رتبه‌بندي آنها.
۵ ـ اعلام اسامي مناقصه‌گران صلاحيتدار به كارفرما و امتيازات و رتبة آنها (تهيه ليست كوتاه).
۶ ـ مستندسازي ارزيابي كيفي مناقصه‌گران.
ج ـ سازمان مديريت و برنامه‌ريزي كشور مكلف است با همكاري دستگاههاي اجرائي حداكثر سه ماه پس از تصويب اين قانون آئين‌نامه اجرائي ارزيابي كيفي مناقصه‌گران را با رعايت موازين مقرر در اين ماده كه بيانگر شاخص‌هاي اندازه‌گيري و روش ارزيابي مناقصه‌گران باشد تهيه و به تصويب هيأت وزيران برساند.
ماده۱۳ـ فراخوان مناقصه
الف ـ مفاد فراخوان مناقصه حداقل بايد شامل موارد زير باشد:
۱ ـ نام و نشاني مناقصه‌گزار.
۲ ـ نوع، كميت و كيفيت كالا يا خدمات.
۳ ـ نوع و مبلغ تضمين شركت در مناقصه.
۴ ـ محل، زمان و مهلت دريافت اسناد، تحويل و گشايش پيشنهادها.
۵ ـ مبلغ برآورد شده معامله و مباني آن (درصورتي كه تعيين آن ميسر يا بهمصلحت باشد). درمواردي كه فهرست بهاي پايه وجود دارد، برآورد مربوط طبق فهرست ياد شده تهيه مي‌شود.
ب ـ فراخوان مناقصه عمومي بايد به تشخيص مناقصه‌گزار از دو تا سه نوبت حداقل در يكي از روزنامه‌هاي كثيرالانتشار كشوري يا استان مربوط منتشر گردد.
ج ـ مناقصه‌گزار مي‌تواند علاوه بر موارد مذكور در بند (ب) اين ماده از طريق ساير رسانه‌هاي گروهي و رسانه‌هاي ارتباط جمعي يا شبكه‌هاي اطلاع‌رساني نيز فراخوان را منتشر نمايد.
د ـ درصورتي كه نياز به برگزاري مناقصه بين‌المللي باشد، يا استفاده از تسهيلات اعتباري خارجي مطرح باشد، بايد با كسب مجوزهاي مربوط و با رعايت موازين قانون حداكثر استفاده از توان فني، مهندسي، توليدي و صنعتي و اجرائي كشور مصوب۱۲/۱۲/۱۳۷۵ آگهي مربوط در يكي از روزنامه‌هاي كثيرالانتشار و حداقل يك نوبت دريكي از روزنامه‌هاي انگليسي زبان داخل و يك مجله يا روزنامه بين‌المللي مرتبط با موضوع مناقصه، منتشر شود.
ماده۱۴ـ اسناد مناقصه
الف ـ تمامي اسناد مناقصه بايد به طور يكسان به همه داوطلبان تحويل شود.
ب ـ اسناد مناقصه شامل موارد زير است:
۱ ـ نام و نشاني مناقصه‌گزار.
۲ ـ نوع و مبلغ تضمين مناقصه.
۳ ـ محل، زمان و مهلت دريافت اسناد، تحويل پيشنهادها و گشايش آنها.
۴ ـ مبلغ پيش‌پرداخت و تضمين حسن انجام كار.
۵ ـ مدت اعتبار پيشنهادها.
۶ ـ شرح كار، مشخصات فني بازرگاني، استانداردها، نوع، كميت و كيفيت كالا ياخدمات.
۷ ـ برنامه‌ريزي انجام كار يا تحويل كالا.
۸ ـ معيارها و روش ارزيابي كيفي مناقصه‌گران.
۹ ـ روش تهيه و مهلت مقرر براي تسليم پيشنهادها و تعداد نسخه‌هاي آنها.
۱۰ ـ متن قرارداد شامل موافقتنامه، شرايط عمومي و خصوصي و ضمائم آن.
۱۱ ـ صورتجلسات و توضيحات موضوع ماده (۱۷).
۱۲ ـ ساير اسنادي كه به تشخيص مناقصه‌گزار لازم باشد.
ماده۱۵ ـ ترتيب تهيه و تسليم پيشنهادها
الف ـ شركت‌كنندگان در مناقصه پس از دريافت اسناد يا خريد اسناد بايد پيشنهادهاي‌خود را به ترتيب زير تهيه و به مناقصه‌گزار تسليم كنند:
۱ ـ تهيه و تكميل اسناد و پيشنهادها.
۲ ـ تسليم پيشنهادها در مهلت مقرر در فراخوان مناقصه.
۳ ـ دريافت رسيد تحويل پيشنهادها.
ب ـ مهلت قبول پيشنهادها درمورد مناقصات داخلي و مناقصات بين‌المللي از آخرين مهلت تحويل اسناد مناقصه به ترتيب نبايد كمتر از ده روز و يك ماه باشد.
ماده ۱۶ـ شرايط تسليم و تحويل پيشنهادها
الف ـ هيچ يك از شركت‌كنندگان در مناقصه، جز در مواردي كه در اسناد مناقصه پيش‌بيني شده باشد، نمي‌توانند بيش از يك پيشنهاد تسليم كنند.
ب ـ شركت‌كنندگان در مناقصه، اسناد مناقصه و پيشنهادهاي خود را بايد در پاكت‌هاي جداگانه لاك و مهر شده شامل تضمين (پاكت الف)، پيشنهاد فني بازرگاني(پاكت ب) و پيشنهاد قيمت (پاكت ج) بگذارند و همه پاكت‌ها را در لفاف مناسب و لاك و مهر شده قرار دهند.
ج ـ مناقصه‌گزار موظف است درمهلت مقرر همه پيشنهادهاي ارائه شده شركت‌كنندگان را پس از دريافت، ثبت و تا جلسه بازگشائي، از پاكت‌ها صيانت نمايد.
د ـ هرگونه تسليم، تحويل، اصلاح، جايگزيني و يا پس گرفتن پيشنهاد بايد به‌صورت قابل گواهي و در مهلت و مكان مقرر در اسناد مناقصه انجام شود.
ماده ۱۷ ـ توضيح و تشريح اسناد
الف ـ چنانچه شركت كننده در اسناد مناقصه، ابهام يا ايرادي مشاهده كند، مي‌تواند از مناقصه‌گزار توضيح بخواهد.
ب ـ توضيـحات و پـاسـخ بـه پرسش‌هاي مناقصه‌گران و همچنين درصورت تشكيل « جلسه توضيح اسناد»، رونوشت صورتجلسه آن مطابق ماده (۲۲) اين قانون به طوريكسان براي همه شركت‌كنندگان مناقصه‌گر ارسال خواهد شد.
ماده۱۸ ـ گشايش پيشنهادها
الف ـ پيشنهادهاي مناقصه‌گران در زمان و مكان مقرر گشوده مي‌شود.
ب ـ مراحل گشايش پيشنهادها به شرح زير است:
۱ ـ تهـيه فهـرست اسامي دريافتكنندگان اسـناد، (پيشـنهاددهندگان)، حاضران و شركت‌كنندگان در جلسه.
۲ ـ بازكردن پاكت تضمين (پاكت الف) و كنترل آن.
۳ ـ بازكردن پاكت فني بازرگاني.
۴ ـ بازكردن پيشنهاد قيمت و كنترل از نظر كامل بودن مدارك و امضاي آنها و كنارگذاشتن پيشنهادهاي غيرقابل قبول در مناقصات يك مرحله‌اي.
۵ ـ تحويل پاكت‌هاي فني بازرگاني به كميته فني بازرگاني در مناقصات دومرحله‌اي.
۶ ـ تهيه و تنظيم و امضاي صورتجلسة گشايش پيشنهادها توسط كميسيون مناقصه.
۷ ـ تحويل پاكت‌هاي قيمت و پاكت تضمين پيشنهادهاي رد شده به مناقصه‌گزار براي استرداد به ذي‌نفع.
ج ـ درصورت برگزاري مناقصه دو مرحله‌اي، زمان و مكان تشكيل جلسه گشايش پيشنهادهاي قيمت، در جلسه گشايش پاكت‌ها اعلام خواهد شد، اين مدت فقط براي يك‌بار تا سقف مدت اعتبار پيشنهادها قابل تمديد است. در اين صورت پاكت‌هاي قيمت دريك لفاف لاك و مهر شده توسط دستگاه مناقصه‌گزار صيانت مي‌شود. در مناقصات يك مرحله‌اي، پيشنهادهاي قيمت بي‌درنگ گشوده و براساس ماده (۲۰) اين قانون، برنده مناقصه تعيين مي‌شود.
د ـ دستگاه مناقصه‌گزار مكلف است از مناقصه‌گران يا نمايندگان آنها جهت حضور در جلسه گشايش پيشنهادهاي مالي دعوت نمايد.
ماده ۱۹ ـ ارزيابي فني بازرگاني پيشنهادها
الف ـ در مناقصات دو مرحله‌اي، مناقصه‌گزار موظف است براساس معيارها وروش‌هاي اعلام شده در اسناد مناقصه، ارزيابي كيفي مناقصه‌گران و ارزيابي فني بازرگاني پيشنهادها را انجام و اعلام نمايد.
ب ـ درصورتي كه بررسي فني بازرگاني پيشنهادها لازم باشد، نتيجه بررسي طي مهلتي كه كميسيون مناقصه معين مي‌كند به جلسه بعدي كميسيون احاله مي‌شود و بر اساس گزارش كميته فني بازرگاني، پاكت‌هاي قيمت پيشنهاددهندگاني كه امتياز فني بازرگاني لازم را احراز كرده‌اند، گشوده مي‌شود.
ج ـ هرگونه ارزيابي فني بازرگاني، تنها پيش از گشودن پيشنهادهاي قيمت مجازاست.
د ـ پاكت پيشنهاد قيمت مناقصه‌گراني كه در ارزيابي‌هاي فني بازرگاني پذيرفته نشده‌اند، بايد ناگشوده بازگردانده شود.
ماده ۲۰ ـ ارزيابي مالي و تعيين برنده مناقصه
الف ـ هنگام ارزيابي مالي، مناقصه‌گري كه مناسب‌ترين قيمت را حائز شده باشد، به‌عنوان برنده اول اعلام خواهد شد و برنده دوم درصورتي اعلام مي‌شود كه تفاوت‌قيمت پيشنهادي وي با برنده اول، كمتر از مبلغ تضمين باشد. روش ارزيابي مالي بايد در اسناد مناقصه به‌صورت مشروح با ذكر نحوه تأثيرگذاري ارزيابي فني بازرگاني بر قيمت اعلام شود.
ب ـ پس از گشودن پاكت‌هاي قيمت، چنانچه بررسي قيمت‌ها و تجزيه و كنترل‌مباني آن لازم باشد، كميسيون مناقصه مي‌تواند بررسي آن را به كميته فني بازرگاني ارجاع نمايد و كميته فني بازرگاني حداكثر ظرف دوهفته نتيجه ارزيابي را به‌كميسيون مناقصه اعلام مي‌كند.
ج ـ پس از گشودن پيشنهادهاي قيمت، تضمين برنده اول و دوم، نزد مناقصه‌گزار نگهداري و تضمين ساير مناقصه‌گران بازگردانده مي‌شود.
د ـ در مناقصات بين المللي، مناقصه‌گران داخلي نسبت به مناقصه‌گران خارجي‌ترجيح دارند. نحوه ترجيح مناقصه‌گران داخلي، در اسناد مناقصه قيد خواهد شد. مناقصاتي كه در آنها رعايت اين قاعده به مصلحت نباشد، بايد از سوي شوراي اقتصاد تأييد شود.
ماده ۲۱ ـ انعقاد قرارداد
الف ـ قرارداد با برنده مناقصه، بايد پيش از پايان مدت اعتبار پيشنهادها منعقد شود. اين مدت حداكثر براي يك بار و برابر مدت پيش‌بيني شده در اسناد مناقصه قابل‌تمديد است. بعد از عقد قرارداد تضمين پيشنهاددهنده دوم مسترد مي‌گردد.
ب ـ قرارداد با برنده اول در مهلت پيش‌بيني شده در اسناد، منعقد خواهد شد. چنانچه برنده اول از انعقاد قرارداد امتناع نمايد و يا ضمانت انجام تعهدات را ارائه ننمايد، تضمين مناقصه وي ضبط و قرارداد با برنده دوم منعقد مي‌گردد. درصورت امتناع نفر دوم، تضمين وي نيز ضبط و مناقصه تجديد خواهد شد.
مناقصات ايران ، تاريخ 96/08/02